Bạn
không phải chịu đựng nếu ai đó đang theo dõi mình. Có một số công cụ sẽ giúp bạn
tìm các ứng dụng và chương trình gián điệp ẩn trên máy tính, điện thoại thông
minh hoặc những thiết bị khác. Đây là cách bảo vệ bản thân bạn khỏi việc bị
theo dõi.
1. Ứng dụng gián điệp điện
trên thoại thông minh
Điện
thoại thông minh là một trong những tiện ích cá nhân quan trọng nhất của thời đại
kỹ thuật số. Đối với nhiều người, điện thoại thông minh là kho lưu trữ thông
tin cá nhân lớn nhất. Bạn truy cập email và tin nhắn văn bản, chụp ảnh, lưu trữ
thông tin ngân hàng và nhiều thứ khác nữa trên điện thoại thông minh của mình.
Do đó, điện thoại thông minh là mục tiêu chính cho các ứng dụng gián điệp và
đánh cắp dữ liệu.
Sau
khi cài đặt trên điện thoại thông minh, một ứng dụng gián điệp di động sẽ sử dụng
kết nối dữ liệu để gửi nhật ký từ xa cho người theo dõi bạn một cách bí mật. Những
thứ có thể bị ghi nhật ký bao gồm:
Các
cuộc gọi
Tin
nhắn và email
Hình
ảnh và video
Dữ
liệu từ Facebook, Twitter và các ứng dụng mạng xã hội khác
Dữ
liệu theo dõi vị trí
Các
ứng dụng gián điệp có thể xâm chiếm tất cả mọi khu vực trên điện thoại thông
minh. Lượng dữ liệu bị thu thập tùy thuộc vào ứng dụng gián điệp. Chẳng hạn, một
số ứng dụng gián điệp trên điện thoại thông minh có thể gửi dữ liệu trở lại máy
chủ từ xa để phân tích, trong khi những ứng dụng khác có thể kích hoạt micro của
điện thoại thông minh để nghe trực tiếp các cuộc gọi điện thoại hoặc theo dõi vị
trí theo thời gian thực qua GPS.
Một
ứng dụng gián điệp trên điện thoại thông minh sẽ không có giao diện người dùng
rõ ràng. Trong hầu hết các trường hợp, ứng dụng phần mềm gián điệp có thể ẩn biểu
tượng ứng dụng của nó, cho dù là trên iOS hay Android. Hơn nữa, chìa khóa thành
công là kẻ gián điệp có thể truy cập nhật ký và ứng dụng từ xa mà không cần tiếp
xúc với điện thoại thông minh nữa.
Cách
tránh các ứng dụng phần mềm gián điệp trên Android và iOS
Thực
hiện các biện pháp sau để tránh các ứng dụng phần mềm gián điệp trên Android và
iOS:
1.
Luôn luôn giữ điện thoại trong tầm kiểm soát của bạn.
2.
Sử dụng một mật khẩu mạnh để khóa thiết bị. Không sử dụng các tùy chọn khóa dễ
dàng như mã PIN cơ bản hoặc kết hợp mẫu (pattern) mở khóa. Hãy thêm một khóa
sinh trắc học nếu có thể.
3.
Xem xét môi trường xung quanh trong khi mở khóa và sử dụng thiết bị.
4.
Giám sát thiết bị nếu thấy có hành vi lạ. Hành vi kỳ lạ bao gồm màn hình bật ngẫu
nhiên, hoạt động bất ngờ, tăng mức sử dụng mạng, kết nối mạng bất thường,
v.v...
5.
Giám sát băng thông bằng ứng dụng giám sát dữ liệu. Kiểm tra xem có các ứng dụng
lạ sử dụng dữ liệu không. Ứng dụng là đó có thể là một phần mềm gián điệp gửi dữ
liệu.
Cách tìm ứng dụng gián điệp ẩn
trên Android
Các
thiết bị Android đặc biệt dễ bị nhiễm phần mềm gián điệp, vì một vài lý do.
Đầu
tiên, một loạt các thiết bị mà Android có thể chạy trên đồng nghĩa với việc các
lỗ hổng rất dễ tìm thấy. Android cũng chạy trên phần cứng cũ, dễ bị lỗ hổng. Phạm
vi và sự xuất hiện từ cách đây rất lâu của phần cứng làm cho Android trở thành
mục tiêu chính của phần mềm gián điệp.
Thứ
hai, dễ dàng root thiết bị Android hơn là jailbreak thiết bị iOS (đọc thêm về
jailbreak bên dưới). Root thiết bị Android cung cấp quyền truy cập vào toàn bộ
thiết bị. Một gián điệp có thể root thiết bị Android, sau đó ẩn phần mềm gián
điệp trong đó.
Người
dùng Android có hai tùy chọn để theo dõi và loại bỏ phần mềm gián điệp.
Đầu
tiên, quét thiết bị bằng Malwarebytes Security. Malwarebytes là một công cụ diệt
virus và malware nổi tiếng. Hãy tải xuống và quét thiết bị Android với công cụ
này, sau đó xóa mọi ứng dụng độc hại mà nó tìm thấy.
Nếu
sự cố phần mềm gián điệp vẫn còn, tùy chọn duy nhất là thực hiện khôi phục cài
đặt gốc đầy đủ. Khôi phục cài đặt gốc đầy đủ sẽ xóa tất cả các ứng dụng trên
thiết bị.
Cách tìm ứng dụng gián điệp ẩn
trên iOS
Phần
mềm gián điệp iOS là khác với trên Android. Hệ điều hành iOS an toàn hơn, cung
cấp các tính năng bảo mật tích hợp tốt hơn. Phần trung tâm của khả năng bảo mật
đó là App Store. Nếu một ứng dụng không có trên cửa hàng ứng dụng, bạn phải
jailbreak iPhone hoặc iPad để cài đặt nó trên thiết bị.
Cách
dễ nhất để kiểm tra thiết bị iOS đã jailbreak chưa là tìm kiếm ứng dụng Cydia. Ứng
dụng Cydia cài đặt và cho phép khả năng tùy chỉnh mở rộng, cũng như những tùy
chọn iOS không phải tùy chọn gốc. Nếu tìm thấy ứng dụng Cydia, bạn có thể reset
cài đặt gốc cho điện thoại để xóa bỏ jailbreak và mọi phần mềm gián điệp được
cài đặt đang khai thác lỗ hổng.
Gần
đây, một thế hệ ứng dụng phần mềm gián điệp iOS mới không còn yêu cầu jailbreak
nữa. Các ứng dụng này yêu cầu quyền truy cập vật lý vào điện thoại để thiết lập,
nhưng có thể theo dõi và giám sát theo thời gian thực. Một gián điệp có thể mở
rộng chức năng của các ứng dụng gián điệp không jailbreak này với quyền truy cập
vào thông tin đăng nhập iCloud của nạn nhân.
Thật
không may, việc tìm kiếm một trong những ứng dụng phần mềm gián điệp iOS mới nhất
là vô cùng khó khăn. Người dùng nên theo dõi việc sử dụng dữ liệu, nhắn tin, cuộc
gọi đến và đi, cũng như thống kê về lượng pin. Một ứng dụng phần mềm gián điệp
sẽ tác động tiêu cực đến pin vì nó liên tục ghi dữ liệu. Phần mềm này cũng sẽ
tác động đến việc sử dụng dữ liệu của thiết bị khi nó gửi và nhận thông tin.
2. Ứng dụng gián điệp trên
desktop
Các
ứng dụng truy cập từ xa, keylogger và phần mềm độc hại là những vũ khí được lựa
chọn để làm gián điệp trên desktop. Ứng dụng VNC cho phép mọi người xem tất cả
hoạt động trên máy tính của bạn khi nó diễn ra. Tương tự, Remote Access Trojan
(RAT) là một loại phần mềm độc hại nguy hiểm hơn nhiều, có thể cấp cho tin tặc
quyền truy cập vào hệ thống của bạn.
Cuối
cùng, một keylogger ghi lại mọi tổ hợp phím bạn thực hiện trên hệ thống của
mình và có thể cung cấp mật khẩu ngân hàng, mạng xã hội, cũng như nhiều ứng dụng
khác cho tin tặc mà không bao giờ cảnh báo bạn.
Một
gián điệp có thể cài đặt một ứng dụng gián điệp từ xa dễ dàng hơn so với điện
thoại thông minh. Một số hệ điều hành dễ làm việc hơn. Giống như Android trên
điện thoại thông minh, việc cài đặt phần mềm gián điệp trên máy tính Windows sẽ
dễ dàng hơn, do các lỗ hổng đã biết và bản chất phổ biến của hệ điều hành này.
Tuy nhiên, người dùng macOS và Linux không hẳn là sẽ an toàn.
Cách tránh ứng dụng gián điệp
trên desktop
Sự
đa dạng của các ứng dụng gián điệp trên desktop và laptop nghĩa là có một vài
chiến lược để xem xét. Hãy xem xét các biện pháp sau đây để tránh máy tính của
bạn bị theo dõi:
1.
Thiết lập mật khẩu duy nhất mạnh mẽ cho mọi tài khoản, bao gồm cả việc đăng nhập
vào desktop.
2.
Đặt thời gian khóa màn hình rất ngắn và luôn khóa desktop khi bạn rời khỏi
phòng.
3.
Không bao giờ cho phép bất cứ ai sử dụng desktop của bạn với quyền admin. Với
quyền admin, một gián điệp có thể cài đặt bất kỳ ứng dụng xâm phạm quyền riêng
tư nào hắn muốn. Chỉ admin thực sự mới nên có quyền cài đặt ứng dụng.
4.
Cài đặt một bộ phần mềm diệt virus và malware mạnh mẽ. Sự kết hợp này sẽ ngăn
chặn việc truy cập từ xa vào máy tính và cài đặt phần mềm độc hại.
5.
Kiểm tra danh sách các chương trình thường xuyên để phát hiện những thay đổi bất
ngờ. Hầu hết các phần mềm gián điệp, phần mềm độc hại hoặc keylogger sẽ không
xuất hiện trong danh sách chương trình, nhưng nó vẫn nên được theo dõi thường
xuyên.
Đây
không phải là danh sách đầy đủ. Nếu ai đó thực sự muốn theo dõi desktop của bạn,
hắn ta sẽ tìm được cách cài đặt phần mềm gián điệp mà bạn không biết. Trong hầu
hết các trường hợp, phần mềm gián điệp đến từ một người có quyền truy cập trực
tiếp vào desktop và được cài đặt thủ công.
Cách tìm và xóa ứng dụng
gián điệp trên desktop
Nếu
desktop của bạn đã cài đặt phần mềm gián điệp, bạn có thể lưu ý một vài thay đổi.
Các vấn đề đều tương tự với phần mềm độc hại bởi vì trên thực tế, chúng giống
nhau. Máy tính của bạn có:
Bị
chậm hay chạy như rùa bò không?
Bắt
đầu gặp sứ cố một cách ngẫu nhiên (trong khi trước đó vẫn bình thường)?
Hiển
thị nhiều cửa sổ pop-up hoặc phần mềm quảng cáo khác?
Buộc
bạn phải chuyển hướng đến các trang web ngẫu nhiên?
Trải
nghiệm cài đặt trình duyệt không mong muốn?
Hiển
thị thông báo lỗi ngẫu nhiên?
Nếu
gặp những tình huống trên, bạn có thể đã gặp một vấn đề liên quan đến phần mềm
gián điệp. Tìm và loại bỏ phần mềm gián điệp không dễ dàng, nhưng bạn có thể
làm được.
Người dùng Windows và macOS nên tải
xuống và cài đặt Malwarebytes Premium, sau đó quét hệ thống của mình. Khởi động
hệ thống vào Safe Mode, sau đó chạy quá trình quét. Phần mềm gián điệp và phần
mềm độc hại có thể ẩn trong quá trình khởi động thông thường. Trong khi đó,
Safe Mode là một quá trình khởi động được tối giản, với ít tiến trình và
service hơn để phần mềm gián điệp không thể ẩn nấp sau đó.
Quá trình khởi động vào Safe Mode sẽ
khác nhau đối với Windows và macOS. Người dùng Windows có thể tìm hiểu cách
khởi động ở Safe Mode trên Windows 10.
3. Thiết bị
theo dõi GPS
Nếu
người theo dõi bạn không thể truy cập điện thoại thông minh hoặc desktop, thay
vào đó hắn có thể cố gắng theo dõi chuyển động của bạn. Thiết bị theo dõi GPS
tương đối rẻ. Chúng cũng dễ dàng “ẩn mình” trên một vật thể lớn, chẳng hạn như
chiếc xe hơi.
Có
một số dấu hiệu nhận biết rằng ai đó đang theo dõi chiếc xe của bạn. Nếu bạn
nghi ngờ ai đó đang lấy thông tin vị trí của mình bằng thiết bị theo dõi GPS,
đây là một số nơi chính cần kiểm tra:
Bên
trong bộ phận giảm chấn
Dưới
lá chắn bảo vệ
Dưới
ga lăng tản nhiệt
Khoảng
cách giữa mui xe và cửa sổ
Dưới
bảng đồng hồ trước
Bên
trong phần loa đặt ở cửa xe
Đỉnh
của mui xe
Bên
trong phần loa phía sau
Bên
trong đèn phanh thứ ba phía sau
Bên
trong hãm xung nhựa phía sau
Trong
hộp đựng đồ
Một
thiết bị theo dõi GPS có thể rất nhỏ. Nếu muốn thấy nó trong chiếc xe của mình,
bạn phải tìm kiếm cực kỳ kỹ lưỡng.
Bạn
cũng có thể kiểm tra cổng On-Board Diagnostics (OBD) trên xe xem có phần cứng
đáng ngờ nào không. Bạn cũng có thể gây nhiễu tín hiệu GPS. Tuy nhiên, thiết bị
gây nhiễu tín hiệu là công cụ bất hợp pháp vì nhiều lý do.
Nếu
bạn không thể tìm thấy bất cứ điều gì, hãy thử sử dụng một máy dò tần số vô tuyến
để cách ly mọi sự truyền phát đáng ngờ.
4. Camera và micro gián điệp
Giống
như các thiết bị theo dõi GPS, camera và micro gián điệp được liên tục giảm
kích thước. Một camera gián điệp cao cấp và kết hợp micro có thể ẩn mình sau hầu
hết các vật dụng gia đình. Camera cũng có thể có chức năng bổ sung, chẳng hạn
như tầm nhìn ban đêm, theo dõi chuyển động, nhận diện khuôn mặt, phát trực tiếp
và hơn thế nữa.
Một
gián điệp có thể che giấu camera và micro ẩn ở nhiều nơi nhờ kích thước nhỏ bé
của nó. Nếu bạn nghi ngờ có camera và micro trong văn phòng, nhà riêng hoặc ở
nơi nào đó, hãy kiểm tra các địa điểm sau:
Đèn
chiếu sáng
Máy
báo khói
Những
cái kệ
Loa
Bên
dưới mặt bàn
Lọ
hoa
Chụp
đèn
Đồng
hồ
Bức
tranh treo tường
Bất
kỳ nơi nào khác có thể che giấu một chiếc camera thu nhỏ.
Bạn
cũng nên tìm kiếm các lỗ nhỏ trên tường, nơi có thể sử dụng camera lỗ kim. Một
lựa chọn khác là tắt tất cả các đèn vào ban đêm và quét môi trường xung quanh để
tìm đèn LED đang sáng.
Cách
phát hiện camera ẩn, thiết bị quay lén trong phòng đơn giản
Nếu
bạn không thể tìm thấy camera hoặc micro nhưng nghi ngờ ai đó đang theo dõi
mình, hãy thử và định vị camera bằng điện thoại thông minh. Một loạt các ứng dụng
điện thoại thông minh có thể quét để phát hiện việc truyền tần số vô tuyến hoặc
trường điện từ. Các ứng dụng có sẵn cho cả thiết bị iOS và Android. Camera
không dây truyền ở tần số từ 900MHz đến 5,8GHz.
Bạn
cũng có thể kiểm tra mạng WiFi trong nhà. Biết đâu bạn sẽ tìm thấy camera gián điệp
đáng ngờ sử dụng Internet để phát hình ảnh và âm thanh trở lại cho điệp viên.
Phải làm gì nếu ai đó đang
theo dõi bạn?
Phát
hiện ra ai đó đang theo dõi bất hợp pháp mình là một cảm giác kinh khủng. Nhưng
bạn cần xem xét những gì nên thực hiện tiếp theo. Trong hầu hết các trường hợp,
gọi cảnh sát là lựa chọn tốt nhất một khi bạn có bằng chứng. Không có bằng chứng,
rất khó để cảnh sát tiếp nhận bất kỳ khiếu nại nào.
Copyright by: Nga Bùi
0 nhận xét:
Đăng nhận xét